Naarmate de tijd verstreek, werd Tatay Ramón zwakker. Op 85-jarige leeftijd zei de arts in het provinciale ziekenhuis dat zijn hart erg zwak was. Een paar dagen voor zijn laatste nacht riep hij me aan zijn bed om me verhalen over zijn jeugd te vertellen en zijn kinderen en kleinkinderen eraan te herinneren eervol te leven.
Tot de middag van zijn afscheid aanbrak. Hij hijgde zwaar en riep me. Hij hield een oud kussen omhoog, aan één kant gescheurd, en zei met zwakke stem:
« Voor… Maria… »
Ik knuffelde het kussen, niet helemaal begrijpend. Binnen een paar minuten sloot hij zijn ogen voorgoed.
Het geheim in het kussen
De avond van de wake, terwijl ik op het terras zat, sloeg ik mijn gescheurde kussen open. Wat ik aantrof, benam me de adem: netjes opgevouwen bankbiljetten, een paar kleine gouden munten en drie oude spaarboekjes.
Ik was geschokt en barstte in tranen uit. Het bleek dat hij al het kleine beetje geld dat zijn kinderen hem hadden gegeven, en wat hij had verdiend met de verkoop van een klein stukje land in het dorp, had gespaard. In plaats van het uit te geven, verstopte hij het in dat gescheurde kussen… en liet het aan mij over.
Er zat ook een briefje bij, met een bijna onleesbaar handschrift:
Dochter, je bent de hardstwerkende en liefste schoondochter die ik ooit heb gekend. Ik laat je geen rijkdom na, maar ik hoop dat dit je zal helpen een beter leven te leiden. Geef de broers van je man niet de schuld, want ik heb er zelf voor gekozen dit aan jou over te laten – omdat je twaalf jaar voor me hebt gezorgd.
Tranen van dankbaarheid