Keratoacanthoom is een langzaam groeiende tumor met een karakteristiek laesiepatroon. Het uiterlijk lijkt sterk op een andere, agressievere huidtumor, plaveiselcelcarcinoom (PCC), dus het vereist een grondige diagnose. Plaveiselcelcarcinoom moet snel worden behandeld om schadelijke effecten te voorkomen.
Een epidermale groei, keratoacanthoom genaamd, verschijnt meestal op aan de zon blootgestelde huid, zoals de handen en het gezicht. In zeldzame gevallen kan het worden gebruikt op niet-zonverlichte plekken, zoals de neusholte. Dit kan neuspijn veroorzaken wanneer er externe druk op tien gebieden wordt uitgeoefend. Mensen met een lichte huid bezoeken deze pagina vaker.
Hoe zag de huid- of plaveiselcellaesie eruit?
Keratoacanthoom is een type epitheliale tumor of een tumor die wordt weggelaten vanwege zijn werking in de dermale laag. Het is nuttig bij de behandeling van huidtumoren. Een op keratine gebaseerde dermale tumor kan op deze gebieden worden toegepast.
Keratine is een structureel onderdeel dat epitheelcellen beschermt. Simpel gezegd is het het taaie materiaal dat de buitenste laag van de huid vormt. Het is ook de energiebron van het menselijk lichaam. Bij keratoacanthoom vormt keratine een harde, plastic plug in het midden van de laesie. Dit deel zal uiteindelijk uitvallen, zelfs zonder behandeling; de huidlaesie zal vanzelf genezen.
Keratoacanthoom op het been van een 64-jarige man na 6 weken ontwikkeling. Foto: Peter Mullineux
Wat zijn de gevolgen van een keratoacanthoom?
Een keratoacanthoom begint meestal als een gladde koepel. De oorspronkelijke grootte is ongeveer 1 tot 2 mm. Na een paar millimeter groeit het uit tot 1 tot 3 cm. De koepel heeft nu een harde kern van keratine. De laesie zal eerst groeien.
Een keratoacanthoom is nodulair van aard en is meestal inactief. Het blijft ongeveer 6 tot 8 weken inactief. De huidafwijking krimpt wanneer deze stopt met groeien. Volledige genezing van de huidafwijking vindt plaats binnen 2-12 maanden. De exacte tijdsduur kan per persoon verschillen.
Naarmate de genezing vordert, zullen de randen van de koepelvormige groei afvlakken. De keratinekern zal beginnen af te schilferen en uiteindelijk afvallen. De vorm zal lijken op een vulkaan met een krater. De huid geneest langzaam, maar er blijft een litteken achter op de plek van de afwijking.
Zolang de afwijking actief is, kunnen jeuk en licht ongemak optreden. Af en toe kan de abnormale groei pijnlijk zijn bij aanraking. Het is het beste om ze zo min mogelijk aan te raken om ongemak te voorkomen.
Behandeling en prognose van keratoacanthoom
Omdat keratoacanthoom sterk lijkt op plaveiselcelcarcinomen, is een grondige diagnose essentieel. Deze wordt gesteld door middel van histopathologisch onderzoek van de afwijking door een dermatoloog na de operatie. Omdat plaveiselcelcarcinoom zich zeer snel kan ontwikkelen, is het belangrijk om de diagnose zo vroeg mogelijk te stellen. Omdat deze tumoren soms niet van elkaar te onderscheiden zijn, wordt in specifieke gevallen excisie of verwijdering van het keratoacanthoom, zelfs door middel van een biopsie, aanbevolen.
Andere methoden zijn beschikbaar, afhankelijk van of een oplossing mogelijk is of niet. In dergelijke gevallen kan het keratoacanthoom ook worden weggeschraapt met een hulpmiddel (een chirurgisch instrument dat lijkt op een lepel). Vóór de ingreep krijgt de patiënt lokale anesthesie. Het aangetaste gebied wordt dichtgeschroeid en vervolgens gehecht om effectiviteit en snelle genezing te garanderen. Regelmatige wondverzorging kan nodig zijn.
Zodra de tumor is gediagnosticeerd, wordt het keratoacanthoom als genezen beschouwd, zolang de dermatoloog geen extra materiaal weglaat. De kanker zal dan niet terugkeren. De behandeling laat een litteken achter op de huid. Als de biopsie een plaveiselcelcarcinoom aantoont, zal de dermatoloog aanvullende behandeling aanbevelen.
Naast curettage en dichtschroeien kunnen keratoacanthomen ook worden verwijderd met cryotherapie. Cryotherapie houdt in dat het keratoacanthoom wordt bevroren met vloeibare stikstof of koolstofdioxide. Een wattenbolletje wordt in vloeibare stikstof gedompeld en op een groter deel van de huid aangebracht. Deze behandeling is relatief veilig en toegankelijk, maar ook relatief duur.
Een andere behandelingsoptie voor keratoacanthoom is radiotherapie. Bestraling wordt toegepast op onherstelbaar beschadigde DNA-modules, die basale cellen vernietigen. Radiotherapie is niet effectief voor alle huidcellen, omdat de gevoeligheid voor straling varieert. Deze methode wordt aanbevolen voor plaveiselcelcarcinoom. Het is niet beschikbaar voor keratoacanthoom. Andere behandelingen voor deze tumor zijn podophylline, methotrexaat, topische 5-fluorouracilcrème en retinoïden.
